Steenmarters ( Martes foina erxleben )

De steenmarter (Martes foina) is een grote marterachtige die in Europa wijdverspreid is. Hij is familie van de wezels, hermelijn, otter en de das. Net als zijn verwanten is de steenmarter een roofdier, die het liefst solitair leeft. In het verleden ging het in Nederland slecht met de steenmarter, onder anderen door landbouwgif en gerichte bestrijding. Tegenwoordig is de steenmarter weer algemeen aanwezig in het landschap en komt hij steeds vaker in aanraking met de mens. Dit leidt nogal eens tot overlast. De steenmarter is gemakkelijk te verwarren met de zeldzame boommarter

Kenmerken

De steenmarter is een flinke rover, ongeveer zo groot als een kat. Kenmerkend zijn de bruine vacht met witte bef. Met zijn spitse kop in typerende loop is hij goed als marterachtige te herkennen. Steenmarters hebben een flinke staart en pootjes waarmee zij zeer goed kunnen klimmen.

Boommarter of steenmarter?

De steenmarter is zeer moeilijk te onderscheiden van de boommarter. Het belangrijkste verschil is de vacht, een boommarter heeft een donkere ondervacht. De boommarter komt echter een stuk minder voor in Nederland, vooral in oude bossen met veel grote bomen waar hij zich via het bladerdak kan verplaatsen. Steenmarters kunnen ook goed klimmen maar verplaatsen zich net zo graag over de grond als hoog in de bomen. In de bebouwde kom heeft men dus bijna altijd te maken met de steenmarter.

Habitat

De steenmarter is in staat om zich in vele terreintypen te vestigen. In de volle natuur houden zij van rotsige plaatsen, zodat zij in een scheur of holte een nestje kunnen werpen. In Nederland komt hij ook veelvuldig voor in en nabij de bebouwde kom waar hij in schuren en garages struint. Anders dan de boommarter is de steenmarter niet afhankelijk van bossen en komt hij dan ook veel meer voor in open en halfopen terreinen zoals weilanden, akkers, velden en struwelen.

Dieet

De steenmarter is een roofdier maar ook zeker een opportunist. Hij jaagt op kleine zoogdieren en vogels maar eet ook insecten en ongewervelden als wormen en rupsen. Bovendien rooft hij graag eieren uit vogelnesten. Dit dierlijk voedsel vult hij aan met plantaardig voedsel afhankelijk van wat voor handen is. aan het einde van de  zomer en het najaar eet hij dan ook graag vruchten als braam, bosbes of andere vruchten die ze veelal vinden in boomgaarden. Ook leven ze graag van voedsel wat wij beschikbaar stellen zoals afval en brood voor de vogels. Vaak heeft de steenmarter op een aantal plekken een voorraad aangelegd.

Gedrag

Steenmarters zijn solitaire dieren die een territorium onderhouden. Binnen dit territorium hebben zij meerdere slaapplaatsen en enkele voedselvoorraden. Steenmarters zijn vooral 's nachts en in de schemering actief. Overdag houden zij zich schuil of slapen ze.

Voortplanting

Steenmarters paren in juli en augustus tijdens de zogenaamde ranstijd. De mannetjes zijn tijdens de ranstijd flink actief en ze vertonen in deze tijd ook heftig territoriaal gedrag. Ze vechten dan tevens om de paarrechten. Een vrouwtje paart met meerder mannetjes. Na een uitgestelde bevruchting werpt zij in maart/april in een geïmproviseerd nestje 1 tot 4 jongen. De jongen worden gezoogd en krijgen de laatste weken ook vast voedsel. Vanaf 3 maanden kunnen zij samen met de moeder op pad. Steenmarters worden in het wild tot 10 jaar oud.

Uitwerpselen

Zijn behoefte doet de steenmarter vooral op een specifieke plaats, de latrine. De opeenhoping van uitwerpselen kan vaak voor een flinke stankoverlast zorgen. De uitwerpselen van de steenmarter zijn 5-10 centimeter lange drollen, vaak gekruld. In de uitwerpselen zijn sporen aan te treffen van zijn dieet zoals haren, veren en pitjes.

Als ongedierte

Omdat de steenmarter ook in de bebouwde kom leeft komt hij steeds vaker in aanraking met de mens. Dit zorgt nogal eens voor overlast. Vooral berucht is de steenmarter omdat hij nogal eens aan kabels en slangen knaagt. Dit doet hij ook onder de motorkap van onze auto's wat voor veel overlast zorgt. Naast deze vervelende gewoonte kunnen steenmarters ook voor geluidoverlast zorgen, bijvoorbeeld als zij onder het dak of op zolder zitten. Voedselvoorraden en latrines kunnen bovendien zorgen voor stankoverlast of ander ongedierte aantrekken. 

Bestrijding

De steenmarter is een beschermde diersoort in Nederland en kan dus niet actief bestreden worden. Wel kunt u preventief weren door het huis ontoegankelijk te maken voor de steenmarter.