Verantwoordelijkheden rondom ongedierte
Ongedierte in huis of rondom het gebouw van bijvoorbeeld een woningcorporatie, een bedrijf of een VVE kan veel discussie teweegbrengen. Vooral muizen, ratten en kakkerlakken kunnen veel twijfels en onenigheid oproepen over de kosten en de verantwoordelijkheid.
Wie betaalt?
Bestrijden is noodzakelijk, maar wie betaalt de ongediertebestrijding en wie lost het op? Kunt u de kosten declaren of op iemand anders verhalen? En wat als de gezondheid in gevaar komt? Hieronder gaan wij nader in op situaties en bekende voorbeelden die regelmatig aan de orde zijn.
Buren, huurder/verhuurder, VVE en Gemeente
De meeste vragen die ons gesteld worden gaan over wie betaalt wanneer de ongediertebestrijding iets moet doen tegen muizenoverlast in huis, rattenoverlast in de omgeving of een kakkerlakkenplaag in bijvoorbeeld een appartementencomplex.
Vraagstukken gaan meestal over rechten en plichten die huurders en verhuurders hebben en verplichtingen die buren onderling hebben om bij te dragen aan een oplossing. Ook als u onderdeel uitmaakt van een VVE kunt u te maken krijgen met soortgelijke vragen. Tenslotte is er nog de gemeente die regelmatig een belangrijke rol speelt.
Inhoudsopgave:
Buren
Ongedierte in huis of in de tuin kan een gevoel van onbehagen en een hoop ergernis veroorzaken. De spanningen kunnen nog hoger oplopen als u het idee heeft dat het door de buren komt en u machteloos staat. Diersoorten die tot de meeste discussies leiden tussen bewoners zijn ratten, muizen, kakkerlakken en wespen.
Muizen en ratten
Als uw buurman of buurvrouw dagelijks brood naar buiten gooit of graag de vogels voert op hun balkon of in de tuin, dan bestaat er een goede kans dat hier ratten en muizen op af komen. Ook wanneer u geschakeld bent aan een vervuilde woning kunnen deze problemen ontstaan.
Wanneer de ratten en muizen zich zouden beperken tot de erfgrens, dan zou het voor sommige buren nog acceptabel zijn, maar helaas kunnen ratten en muizen ook uw tuin, kruipruimte, spouwmuur of plafond binnendringen en uw ruimte gebruiken om te nestelen vlakbij de voedselbron. Dit kan geluidsoverlast, stankoverlast en onbehagen veroorzaken.
Hoe wordt dit opgelost?
Het is van groot belang dat u eerst uitsluit dat de oorzaak wellicht toch niet bij u ligt voordat u naar de buren stapt. Onze bestrijdingsdeskundige komt regelmatig bij bewoners thuis die gauw naar de buren wijzen, maar dan blijkt ter plekke toch dat het probleem meerdere oorzaken heeft en dat bij de bewoners zelf ook maatregelen getroffen moeten worden.
Heeft u rattenoverlast en spelen de buren een rol van betekenis? Ga dan verder naar deze pagina. Weet u zeker dat het muizen zijn? Lees dan hier verder. Wij geven hier deskundig advies over zaken die u zelf kunt uitsluiten en maatregelen die genomen kunnen worden met betrekking tot de buren.
Huurder en Verhuurder
Regelmatig ontvangen wij meldingen over geschillen tussen huurder en verhuurder vanwege de overlast van ongedierte. Zowel in kantoorgebouwen en bedrijfspanden alsook in woningen van woningcorporaties en particuliere verhuurders.
Wederom gaat het hier meestal over muizenoverlast, maar ook de aanwezigheid van bijvoorbeeld kakkerlakken en zilvervisjes of papiervisjes kunnen vragen oproepen met betrekking tot de verantwoordelijkheid.
Waar moet u op letten?
Allereerst moet men zich ervan bewust zijn dat de verantwoordelijkheid rondom ongedierte niet volledig kan worden ingekaderd binnen de wetgeving. Onderaan leest u hier meer over.
Huurders en verhuurders tekenen een contract. Hierin staat in de meeste gevallen ook een paragraaf over ongedierte welke is afgeleid van het servicekostenbeleid van de huurcommissie. Het bestrijden en/of voorkomen van ongedierte valt onder kleine herstelwerkzaamheden die voor rekening zijn van de huurder, tenzij anders staat omschreven in het contract.
Het meeste ongedierte kan door onze bestrijdingsdeskundige met een enkele ingreep opgelost worden waardoor de kosten dermate beperkt blijven dat de verhuurder hier niet direct bij betrokken hoeft te worden. Een dergelijke bestrijding van ongedierte wordt dan immers gezien als een 'klein herstel'.
Daarnaast komt de plicht die de verhuurder heeft om een gebrek aan huurgenot te herstellen, te vervallen wanneer de oorzaak toe te rekenen is aan de huurder zelf.
Bij ongedierte zoals bijvoorbeeld muizen in huis , vlooien , kakkerlakken of mieren in huis ligt de oorzaak veelal bij onvoldoende oplettendheid of onvoldoende hygiënische maatregelen, ook al is het gebouw of de woning toegankelijk voor het ongedierte.
Verderop deze pagina leest u waarom de woningwet, de bouwverordening en het bouwbesluit tevens geen voldoende bouwtechnische verplichtingen kunnen leggen op het realiseren van een geheel ontoegankelijke woon- of bedrijfsruimte voor ongedierte.
Omdat een individueel probleem ook niet direct een bedreiging voor de volksgezondheid vormt, kan ook de overheid niet aansprakelijk gesteld worden. De kosten zullen daarom bijna altijd in rekening worden gebracht bij de huurder zelf.
Uitzonderingen
De verhuurder dient wel medewerking te bieden als aangetoond kan worden dat het ongedierte door andere huurders van de dezelfde verhuurder veroorzaakt wordt of wanneer blijkt dat het om een structureel probleem gaat die niet zomaar voor rekening van de huurder kan komen.
Wanneer bijvoorbeeld sprake is van een muizenplaag in het hele gebouw of een kakkerlakkenplaag, dan kan de verhuurder daarop aangesproken worden. Vanwege het hoge besmettingsgevaar wordt de bestrijding van kakkerlakken in huis soms vergoed door de verhuurder.
Indien er twijfels bestaan over de toedracht of de omvang van een ongedierteprobleem in huis of in een gebouw, dan kunt u het beste contact met ons opnemen voor een inventarisatie. Wij kunnen detectie plaatsen, monitoren, rapporteren en indien nodig direct een bestrijding uitvoeren.
Kosten ongediertebestrijding
Het inschakelen van de ongediertebestrijding is in veel gevallen noodzakelijk. De kosten hiervan zullen gericht worden aan diegene die de opdracht aan ons verstrekt. Als huurder zult u direct moeten afrekenen middels een pinbetaling. Met de kwitantie kunt u wellicht later in overleg met de verhuurder een declaratie indienen.
Als verhuurder kunt u schriftelijk per email opdracht aan ons verstrekken. Als u bij ons in het systeem staat en er zijn afspraken, dan volgen de meldingen een geautomatiseerd proces. Voor woningcorporaties en woningbouwverenigingen hebben wij extra informatie rondom vraagstukken m.b.t. huurders.
Vereniging van Eigenaren
Verenigingen van eigenaren, oftewel 'VVE's', kunnen tevens geconfronteerd worden met soortgelijke situaties. Wederom zijn het regelmatig muizen, ratten en kakkerlakken die voor overlast en onenigheid kunnen zorgen. In dit geval kan er echter geen verhuurder worden aangesproken, maar zal het probleem binnen de leden of het beheer van de VVE moeten worden opgelost.
Binnen de VVE is een splitsingsakte aanwezig waarin meestal wordt verwezen naar het standaard modelreglement. Hier staat niets in over ongedierte, maar er kunnen wel aanvullende afspraken zijn gemaakt in een huishoudelijk reglement welke hieraan gekoppeld is. Hierin kan bijvoorbeeld opgenomen zijn dat iedere eigenaar verplicht is om zijn woning schoon en vrij van ongedierte te houden.
Dit klinkt natuurlijk eenvoudig, maar dat is het niet altijd. Vooral niet wanneer bijvoorbeeld woningen geconfronteerd worden met zwermen grasvliegen vanuit de omliggende graslanden, of wanneer er bijvoorbeeld een stofluizenplaag ontstaat door schimmelvorming. Ook een rattenplaag of een wespenplaag kan van buitenaf veroorzaakt worden. Ratten bestrijden en het verwijderen van een wespennest brengt bijna altijd kosten met zich mee.
Op grond van redelijkheid zal de VVE in dergelijke situaties meestal deze kosten dragen. Echter, omdat niet altijd het gedrag en de identiteit van veel plaagdieren en insecten bekend zijn binnen de VVE is het uiteraard wel van belang dat er een expert tussenkomt voordat er conclusies worden getrokken. Hiervoor kan met ons contact worden opgenomen.
Gemeente
Ondanks het feit dat de overheid meestal niet aangesproken kan worden op problemen rondom ongedierte op eigen terrein, zijn er nog steeds enkele gemeenten die aktie ondernemen wanneer er meldingen binnenkomen van individuele of kleinschalige aard die betrekking hebben op eigen terrein.
Dit mag echter gezien worden als een service die de gemeente beschikbaar heeft, geen verantwoordelijkheid. Daarom worden door de gemeenten in deze gevallen meestal ook kosten in rekening gebracht.
Wij werken zelf ook samen met diverse gemeenten waarbij meldingen verdeeld worden op basis van de verantwoordelijkheden. Bent u zelf van de gemeente? Lees dan hier over onze werkwijze hieromtrent.
Ratten
De benadering van Bruine Ratten vormen bij enkele gemeenten een uitzondering. Hoewel de gemeente in beginsel pas in actie hoeft te komen wanneer de volksgezondheid in gevaar is, plaatsen gemeenten soms toch kostenloos materiaal op particulier terrein.
Ratten staan namelijk bekend als mogelijke dragers van de ‘Ziekte van Weil’ en ze hebben tot op heden nog steeds zeer veel last van de reputatieschade die ze hebben opgelopen tijdens de middeleeuwen met de pestepidemie. Daarom zien sommige gemeenten het nog steeds als hun taak om de risico’s die bruine ratten met zich meebrengen actief beheersbaar te houden.
Gemeenten stoppen ermee
De meeste gemeenten beperken zich echter alleen nog maar tot de openbare ruimte. En zelfs voor de openbare ruimte wordt meestal een extern bedrijf ingeschakeld. Wij vinden dit terecht gezien de problemen die de laatste jaren zijn ontstaan m.b.t. resistentie en doorvergiftiging.
De tijd dat zomaar giftige bestrijdingsmiddelen in de tuin of voor de deur werden achtergelaten ligt inmiddels ver achter ons. De regelgeving rondom het gebruik van biociden is flink aangescherpt. Ongediertebestrijding vereist hedendaags veel tijd, kennis, communicatie, opleiding en innovatieve materialen.
Ook wij zijn inmiddels geheel gifvrij bezig in de open omgeving. Zowel voor bestrijding van ratten bij particulieren als ter ondersteuning van gemeenten
Eigen verantwoordelijkheid
De gemeente mag daarnaast van u als inwoner verwachten dat u er op uw eigen terrein alles aan doet om een verergering van een eventueel rattenprobleem te voorkomen. Wanneer u een dusdanige leefomgeving beschikbaar stelt voor ratten waardoor ze zich ongestoord voort kunnen planten, kan de gemeente hier niet zomaar op aangesproken worden.
De gemeente kan u zelfs middels een aanschrijven verplichten om zelf maatregelen te treffen. Voorafgaand hieraan wordt meestal een schriftelijk oordeel door een deskundige opgevraagd. Zo kunnen wij in opdracht van de gemeente inspecteren, onderzoeken, rapporteren en schriftelijke conclusies vaststellen inzake de omvang van het probleem, de mogelijke oorzaken, de gevolgen en de risico’s die dit met zich meebrengt.
Woningwet
In de 19e eeuw werden de woonomstandigheden door de bevolkingstoename steeds slechter en ongezonder. Mede daarom is in het jaar 1902 de woningwet in werking getreden. Daarin staat o.a. dat gemeenten verplicht zijn een bouwverordening op te stellen. Hierin staan voorschriften waaraan nieuwe bouwwerken en woningen zouden moeten voldoen evenals het gebruik ervan. Iedere gemeente heeft een eigen bouwverordening en kan worden gevonden op de website van de betreffende gemeente.
Bouwbesluit
Technische voorschriften waaraan bouwwerken moeten voldoen staan in het bouwbesluit. De nieuwste versie van het bouwbesluit is van 2012 en kan worden teruggevonden op de website van de rijksoverheid.
De voorschriften van het bouwbesluit hebben betrekking op veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en energiezuinigheid. Op het gebied van ongedierte wordt alleen de bescherming tegen ratten en muizen besproken, maar de technische voorschriften hiervoor bieden geen garantie op de volledige ontoegankelijkheid voor deze diersoorten omdat andere voorschriften ten aanzien van de veiligheid en bruikbaarheid hiervoor een obstakel vormen.
Te weinig houvast
De woningwet, de bouwverordening en het bouwbesluit bieden in de meeste gevallen dus te weinig houvast voor de gemiddelde discussie rondom ongedierte. Overlast van ongedierte heeft daarnaast vaak verschillende oorzaken en ook de kosten voor een bestrijding zijn meestal dermate laag dat de noodzaak ontbreekt om van bovenaf richtlijnen te geven die de aanwezigheid van ongedierte in huis volledig uit kunnen sluiten.
Volksgezondheid
Ongedierte en volksgezondheid worden vaak in samenhang gebracht omdat sommige soorten ongedierte ziektedragers kunnen zijn waarmee we besmet kunnen worden. Omdat de overheid verantwoordelijk is voor de volksgezondheid zijn inwoners al snel geneigd deze voor de bestrijding van ongedierte verantwoordelijk te houden.
Toch kan de overheid niet aansprakelijk gesteld worden voor een individueel probleem rondom ongedierte, tenzij kan worden aangetoond dat de overheid dit veroorzaakt heeft. Een individueel probleem vormt ook meestal niet direct een bedreiging voor de volksgezondheid. Als een ongedierteplaag zich echter dusdanig verspreid dat een hele buurt of wijk of zelfs het hele land geconfronteerd wordt met de risico’s op ziekten die een bepaald diersoort met zich meebrengt, denk aan bijvoorbeeld ratten (ziekte van Weil) of teken (ziekte van Lyme), pas dan kan worden gezegd dat het een bedreiging vormt voor de volksgezondheid. Wanneer ook de oorzaak niet duidelijk is, rest er alleen nog de overheid die verantwoordelijk kan worden gehouden voor het vinden van een oplossing.
In 2009 is het laatste rapport over volksgezondheid verschenen welke meer inzicht geeft in de gevaren van ongedierte in stedelijk gebied.