Rattenbestrijding in de openbare ruimte

Gemeenten worden door inwoners regelmatig aangesproken op rattenoverlast. De overlast kan worden ondervonden in zowel de openbare ruimte als op particulier terrein. Wij ondersteunen gemeenten met het onderzoeken van meldingen en het bestrijden van ratten in de openbare ruimte of -indien de gemeente hiertoe aanleiding ziet- op particulier terrein.

Wie is verantwoordelijk?

Meestal bepalen wij eerst wie voor de bestrijding verantwoordelijk is. Dit kan ook in opdracht zijn van de gemeente. Het is namelijk belangrijk om de oorzaak van een rattenprobleem te achterhalen. Niet alleen vanwege de vraag wie de kosten draagt, maar vooral ook om het probleem structureel aan te kunnen pakken.

Om te bepalen wie verantwoordelijk is hanteren wij enkele algemene richtlijnen. Meer hierover leest u op onze pagina over de verantwoordelijkheden rondom rattenoverlast 

Particulier terrein

Als wij ons enkel beperken tot het plaatsen van bestrijdingsmaterialen op particulier terrein in bijvoorbeeld een tuin of woning van een bewoner en wij hebben niet expliciet opdracht gekregen van de gemeente, ga dan naar onze informatie voor particulieren

Hoe bestrijden wij in de openbare ruimte?

Na onderzoek rondom de oorzaak en verantwoordelijkheid van het rattenprobleem maakt onze deskundige eerst een schriftelijke risico-inventarisatie. Deze is nodig in het kader van de Nieuwe wetgeving 2023 rondom de bestrijding van ratten met bestrijdingsmiddelen.

Plan van aanpak en documentatie

Met een aangewezen contactpersoon binnen de gemeente bespreekt onze expert de strategie en het plan van aanpak om de ratten te bestrijden en te weren. Wij maken een digitaal dossier aan met de risico-inventarisatie en een plattegrond. Hier worden ook de aanbevelingen van onze deskundige bewaard. 

Opstartfase bestrijding

Wanneer er sprake is van een noodsituatie dan plaatst onze deskundige direct materialen om de ratten te bestrijden. Dit gaat altijd in samenhang met aanbevelingen rondom habitat-management welke opgevolgd dienen te worden. 

Onze deskundige bespreekt met u de materialen en bestrijdingsmiddelen die ingezet kunnen worden. Dit wordt mede bepaald op basis van de gekozen strategie en de maatregelen in het kader van habitat-management. Wij vangen meestal aan met mechanische vangmaterialen of wanneer de noodzaak daartoe aanleiding geeft, rodenticiden.

Omdat de inzet van rodenticiden de laatste jaren veel ter discussie heeft gestaan, zijn wij aangevangen met het gebruik van een modern vangmechanisme. Dit is een apparaat waarbij de bezoekfrequentie erg laag is (dus lage kosten) en de bestrijding uitvoert zonder giftig lokaas. Lees verder over dit EKO-1000 systeem

Periodieke controles en rapportages

Onze deskundige maakt ieder bezoek rapportages en werkbonnen van de voortgang. Hij bepaalt ook de bezoekfrequentie en de intervallen tussen de periodieke controles. Alle periodieke bezoeken evenals de aanbevelingen en/of wijzigingen van de strategie worden bewaard in het digitale logboek welke gedeeld wordt met de contactpersoon.

Structurele bescherming en preventie

De bedoeling van de nieuwe werkwijze 2023 is om uiteindelijk tot een situatie te komen waarbij enkel nog preventief gehandeld wordt. Wij streven naar een publieke voorziening zonder giftige of mechanische bestrijdingsmiddelen.

Dit kan alleen bereikt worden met duidelijke aanbevelingen, aanwijzingen, instructies en voorlichting over het beleid rondom de hygiëne en omstandigheden binnen de publieke voorziening. Dit is de taak van onze deskundigen. Zowel naar de beleidsmakers, als naar de gemeentewerkers alsook naar de gebruikers en bewoners. Het is de taak van de gemeente hier zo goed als kan gehoor aan te geven.

Media en Actualiteit 2022

In 2022 is rattenoverlast veelvuldig in het nieuws gekomen. Lokale media besteden er al langere tijd aandacht aan, maar inmiddels is het thema ook onderwerp van gesprek in de landelijke media. Programma's zoals Radar en De Monitor stellen de problemen aan de kaak. Vooral de oorzaak van de rattenoverlast en de verantwoordelijkheid voor de bestrijding worden onder de loep genomen.

Is het echt allemaal zo erg?

De meldingen nemen toe, dat staat vast. In diverse gemeenten zien wij de meldingen langzaam toenemen. Dit heeft echter ook te maken met de versterkte 'meldingsbereidheid', al dan niet door de actualiteit in de media en de populariteit van de sociale media. Ook de technologische vooruitgang op ons platform zorgen voor een verbeterde toegankelijkheid voor het indienen van meldingen.

Zijn er dan ook meer ratten? Dat is maar zeer de vraag. Niemand die het precies kan zeggen. Wij zien in ieder geval geen reden tot paniek. Dat wil niet zeggen dat gemeenten het maar op hun beloop moeten laten. Omdat bestrijden met rattengif aan banden is gelegd en sommige wijken serieus te kampen hebben met rattenoverlast, dient de situatie zeker nauwlettend in de gaten te worden gehouden.

Samenwerking en habitat-management

Inwoners die ratten signaleren in de tuin of in huis doen vaak hun beklag bij de gemeente. Er wordt veelal gewezen op het feit dat de ratten binnendringen vanuit de openbare voorziening. Toch is het voor de bewoners ook van groot belang om na te gaan waar de ratten wellicht op af komen.

Een bekend voorbeeld is de rat die uit een sloot komt en een tuin binnendringt om vogelvoer te eten. Wie is nu verantwoordelijk voor de aanwezigheid van deze rat?

In een dergelijke situatie zijn wij van mening dat de bewoner zelf het eerste initiatief moet nemen door het vogelvoer op te bergen en eventueel een rattenval te plaatsen. Het is slim om hiervan ook meteen melding te maken. De gemeente kan met deze informatie onderzoek doen vanwaar de rat afkomstig is.

Vooral als er meer meldingen verschijnen rondom hetzelfde gebied is dat aanleiding om de situatie ter plekke te inventariseren of een buurtonderzoek te doen. Ligt er misschien afval in de publieke voorziening? Of zijn er bijvoorbeeld bezoekers die voedsel dumpen of eenden voeren? Of is er een bedrijf in de buurt met bijvoorbeeld diervoeding of open containers met restafval?

Maatregelen die genomen kunnen worden om de leefomgeving voor ratten onaantrekkelijk of onmogelijk te maken noemen wij 'habitat-management'. Dit was altijd al een belangrijk thema, maar met de nieuwe werkwijze 2023 worden wij met zijn allen gedwongen om hier stevig de nadruk op te leggen.

Maatregelen moeten vooral gezocht worden in het verwijderen, voorkomen en onbereikbaar maken van voedselbronnen voor ratten. In de tuin is de bewoner hiervoor verantwoordelijk. Op een bedrijventerrein zijn de bedrijven verantwoordelijk en in de publieke voorziening is de gemeente hiervoor verantwoordelijk.